Özet: Kuşlarda “kusma” (mide/içerik, şiddetli, etrafa saçılabilir) ile “regürjitasyon” (yemliği/ebeveyne-öne verme; daha kontrollü ve çoğu zaman davranışsal/kur yapma ilişkili) birbirinden farklıdır. Sık, şiddetli, halsizlikle birlikte veya kanlı/yeşil, kötü kokulu içerik çıkışı hastalık göstergesidir ve 7/24 acil değerlendirme gerektirir.

Kusma–Regürjitasyon Farkı (Hızlı Karşılaştırma)

• Regürjitasyon: Genelde kur/ebeveynlik davranışı; kuş başını yukarı-aşağı sallar, kafasına/oyuncağa/insana yem çıkarır; içerik daha bütün, taze olabilir. Kuşun genel hali iyi kalabilir.
• Kusma (vomiting): İstemsiz, şiddetli kasılmalar; içerik etrafa saçılabilir, çoğu zaman halsizlik, iştahsızlık eşlik eder; hastalık şüphesi yüksektir.

Muhabbet Kuşlarında Yaygın Nedenler

• Beslenme/Barınma: Ani yem değişimi, bozulmuş yem, hijyen sorunları, düşük ısı/akım, stres.
• Parazit/enfeksiyon: Avian gastric yeast (Macrorhabdus) → kilo kaybı, regürjitasyon, dışkıda sindirilmemiş yem. Protozoal/mantar enf., crop/mide irritasyonu.
• Toksik maddeler: Ağır metaller (kurşun/çinko), pestisitler, uygunsuz ilaçlar–kusma, nörolojik belirtiler görülebilir.
• Davranışsal/hormonal: Eş/oyuncak/insana normal regürjitasyon (özellikle tek yaşayan budgerigar). Aşırı/sık ise altta hastalık tetikleyicisi araştırılır.

Evde İlk Yardım – 5 Adım

1. Yemeyi 6–8 saat geçici kes, taze su erişimini sürdür. (Dehidratasyon riski varsa bekleme.)
2. Sıcaklık ve sakinlik: Kafesi cereyansız, 28–30 °C civarı ılıman ortamda tut; stresi azalt.
3. Gözlem/Not: Ne yedi, metal/oyuncak parçası kemirdi mi, yeni temizlik maddesi/bitki temas etti mi?
4. Hijyen: Gaga/tüylerde yapışan içeriği ılık suyla nazikçe temizle; tekrar kontaminasyonu azalt.
5. Acil uyarıları kontrol et: Aşağıdakilerden biri varsa hemen gelin (bkz. bir sonraki bölüm).

Bu adımlar köprü çözümlerdir; sık tekrarlayan ya da şiddetli kusmada veteriner muayenesi şarttır.

Aşağıdaki Durumlar 7/24 Acildir

• Art arda kusma, kanlı/yeşil/siyah içerik, kötü koku
• Halsizlik, tüy kabartma, kilo kaybı, iştahsızlık
• Nörolojik belirtiler (dengesizlik, tremor), metal yutma şüphesi
• Dışkıda sindirilmemiş yem, kronik regürjitasyon/kusma
• Yavru/yaşlı veya eşlik eden hastalığı olan kuşlarda kusma
• Bu bulgular hastalık lehinedir; yola çıkmadan bizi arayın.

OlaVet’te Tanısal Yaklaşım (Hızlı Laboratuvar & Görüntüleme)

• Fizik muayene + ayrıntılı anamnez (beslenme, oyuncak/metal erişimi, ev kimyasalları).
• Hemogram – Mindray BC-5000Vet: enfeksiyon/inflamasyon ve anemi taraması.
• Biyokimya – Fujifilm NX600: elektrolitler, böbrek-karaciğer parametreleri, dehidratasyon ve sistemik durum değerlendirmesi.
• Hormon/immünoassay – VetXpert I5: endokrin/metabolik şüphelerde hedef testler.
• Dijital Röntgen – iRay Venu 1717XV DR: ağır metal/yabancı cisim şüphesi, kursak-mide-barsak gaz/segment kontrolü.
• Gaita/kursak yayması ve gerekirse sitoloji/kültür: Macrorhabdus dâhil etken araştırması.

Not: Kuşlarda hastalıklar maskelenebilir; hafif belirti bile laboratuvar ve görüntülemeyle netleştirilmelidir.

Tedavi – Nedene Göre Örnek Yaklaşımlar

• Sıvı–elektrolit dengesi, ısı desteği, kusmayı tetikleyen etmenin kaldırılması.
• Antimikrobiyal/antifungal protokoller (hedefe yönelik); Macrorhabdus şüphesinde uygun şema.
• Şelasyon ve destek (ağır metal yutma kanıtı varsa).
• Beslenme düzeni: kontrollü yeniden besleme, hijyen ve doğru pellet–taze yem dengesi.

Tedavi kişiye/kuşa özel planlanır; kontrol randevuları kritiktir.

Kaynakça

• Merck Veterinary Manual — Differential Diagnoses for Regurgitation in Pet Birds (kuşlarda regürjitasyon için ayırıcı tanılar; ağır metal, toksin vb.) — Erişim: 22.09.2025
• MSD Vet Manual (Bird Owners) — Digestive Disorders of Pet Birds (kusma/regürjitasyon ve sindirim sistemi bozuklukları, Macrorhabdus notları) — Erişim: 22.09.2025
• VCA — Recognizing the Signs of Illness in Pet Birds (acil uyarı işaretleri; halsizlik, kusma, tüy kabartma) — Erişim: 22.09.2025
• VCA — Nursing Care for Sick Pet Birds (evde bakımın sınırları, hospitalizasyon kriterleri) — Erişim: 22.09.2025
• AAV — Basic Care for Companion Birds (PDF) (resmî bakım rehberi; hijyen, toksikler, genel sağlık) — Erişim: 22.09.2025
• LafeberVet — Presenting problem: Regurgitation in Birds (regürjitasyonun sistemik ve GI kökenleri; klinik yaklaşım) — Erişim: 22.09.2025
• Merck Veterinary Manual — Mycotic Diseases of Pet Birds (mantar hastalıkları; kilo kaybı, regürjitasyon vb. bulgular) — Erişim: 22.09.2025
• AAV — Macrorhabdus ornithogaster (Avian Gastric Yeast) (M. ornithogaster ile ilişkili GI belirtiler; güncel notlar) — Erişim: 22.09.2025